Κυριακή 25 Ιουνίου 2017

Σε ένα αχρηστευμένο φρενοκομείο

Κι όπως παρακολουθώ αμήχανα το ζόφο που με αυξανόμενη ένταση ξεχύνεται αυτές τις μέρες από την κυβέρνηση μετά το περίφημο κλείσιμο της συμφωνίας, είτε με τη μορφή χυδαίων υπουργικών τοποθετήσεων στα ΜΜΕ και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, είτε με τις αποκαλύψεις για παρακρατικές συμπεριφορές σπείρας από υπουργούς, ενώ η εγκληματικότητα να δρα ανενόχλητη, και το σκηνικό αυτό να ντύνεται ταιριαστά με τα σκουπίδια που ξεχειλίζουν στους δρόμους της πόλης κι όλοι μας να συνεχίζουμε ένα αγώνα επιβίωσης σα να μη συμβαίνει τίποτα το ιδιαίτερο, ήρθε στο νου μου το βιβλίο «Περί τυφλότητος» του Ζοζέ Σαραμάγκου, ως μόνη ικανή εξήγηση. Και σε αυτό ανέτρεξα.        

Στην παραβολή αυτή που δεν είναι παρά μια αλληγορία ενάντια στον ολοκληρωτισμό, ο ένας πολίτης μετά τον άλλο νόμισαν πως είδανε το φως για να καλυφθούν αιφνιδίως από τη γαλακτερή λευκότητα, την τυφλότητα. «Μάτια που έπαψαν να βλέπουν, μάτια που ήταν εντελώς τυφλά, που βρίσκονταν όμως σε άριστη κατάσταση» περιγράφει ο γιατρός το περιστατικό που μόλις εξέτασε, λίγο πριν καταληφθεί και ο ίδιος από αυτή τη γαλακτερή λευκότητα και ακολουθήσει και τους υπόλοιπους στην καραντίνα, σε ένα φρενοκομείο που υπέδειξε η κυβέρνηση για όσους είχαν χτυπηθεί από την πρωτοφανή μολυσματική νόσο. Και το «αχρηστευμένο φρενοκομείο» έγινε ο κόσμος τους όλος. Όπως έχει γίνει και ο δικός μας.

Εκεί στο αχρηστευμένο φρενοκομείο, οι άνθρωποι γίνονταν ζώα, η αυτοδικία ήταν ο νόμος και «κάθε κανόνας ανθρωπιάς εξαφανιζόταν» σα να μην υπήρξε ποτέ. «Ο άνθρωπος σε όλα συνηθίζει, ειδικά όταν  έχει πάψει πια να είναι άνθρωπος» σκέφτεται η σύζυγος του γιατρού που τον ακολούθησε στην καραντίνα ψευδόμενη πως είχε επίσης χτυπηθεί από την «λευκή πληγή». Κι είναι αυτή που σα κάπως να τους βοηθά κρύβοντας όμως καλά το ότι είναι η μόνη που βλέπει- ακριβώς επειδή βλέπει. 

Κι όταν πια όλη η πόλη είχε πληγεί από τη γαλακτερή τυφλότητα και ήταν εκ των πραγμάτων ελεύθεροι να βγουν από την καραντίνα, με οδηγό τους τη σύζυγο του γιατρού αντίκρισαν, μέσα από τα μάτια της, την πόλη: «Δρόμοι έρημοι, παντού υπάρχουν σκουπίδια, κάποια μαγαζιά έχουν την πόρτα τους ανοιχτή, τα περισσότερα όμως είναι κλειστά».

«Μια εξουσία τυφλών που θέλουν να κυβερνούν τυφλούς» ήταν οι λέξεις που χρησιμοποίησε η σύζυγος του γιατρού για να εξηγήσει ποια ήταν η νέα κατάσταση της πόλης.

Και αυτά τα λόγια είναι τόσο ταιριαστά στην κατάστασή μας πια, εδώ έγκλειστοι σε ένα αχρηστευμένο φρενοκομείο. Και η κατάσταση θα χειροτερεύει. Οι επιθέσεις θα γίνουν πιο λυσσαλέες και βορβορώδεις, το παρακράτος θα δρα ακόμα πιο απροκάλυπτα, και εμείς, οι πολίτες, σιωπηλοί και τρομαγμένοι θα αναζητούμε τρόπους τυπικής επιβίωσης, ενώ ολοένα θα βουλιάζουμε στο βούρκο, για να μπορούν να αυτοί να κυβερνούν. 

«Χωρίς μέλλον το παρόν δεν έχει καμία αξία» σκέφτηκε η σύζυγος του γιατρού αναζητώντας τρόπους για να επιβιώσει η ομάδα που την ακολούθησε.

Αυτό το μέλλον που πρέπει να χτίσουμε, αυτή την ελπίδα για το μέλλον που θα πρέπει να ανακαλύψουμε ώστε να υπάρχει παρόν, αυτό θα ναι και η δύναμη μας απέναντι σε όσους βολεύονται στη γαλακτερή λευκότητα. 

Στο έργο του Ζοζέ Σαραμάγκου η λευκή τυφλότητα όπως άξαφνα χτύπησε τους πολίτες, έτσι άξαφνα υποχώρησε, κι άρχισαν ο ένας μετά τον άλλο να βλέπουν, καλύτερα από πριν. Σε μας;


«Γιατί τυφλωθήκαμε, Δεν ξέρω, ίσως μια μέρα να καταφέρουμε να μάθουμε το λόγο, Θέλεις να σου πω αυτό που νομίζω, Λέγε, Νομίζω πως δεν τυφλωθήκαμε, νομίζω πως είμαστε τυφλοί, Τυφλοί που βλέπουν, Τυφλοί που δεν βλέπουν, κι ας βλέπουν» ήταν ο διάλογος που ακολούθησε μεταξύ του γιατρού και της συζύγου του.  

* Το άρθρο δημοσιεύεται στο Capital.gr 

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2017

Για την Ελλάδα Μετά

Με φόντο το Μέγαρο Μαξίμου και έναν φοίνικα,  ο Πρωθυπουργός έσπευσε την Παρασκευή το βράδυ να βγάλει ένα αμήχανο διάγγελμα στον ελληνικό λαό για να του πει πως νιώθει «δικαιωμένος» με την απόφαση του Eurogroup, ενημερώνοντάς μας πως «Ναι μπορούμε» - οικειοποιούμενος εμφανώς το γνωστό μότο του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα. Άλλωστε όλο το πλάνο είχε φροντίζει το επιτελείο του κ. Τσίπρα να φέρνει κάτι από δηλώσεις μπροστά στο Λευκό Οίκο!

Τι αξιολύπητο θέαμα.

Τι αξιολύπητο το θέαμα ενός Πρωθυπουργού μιας χώρας που με δική του αποκλειστική ευθύνη, αργοπεθαίνει, και αυτός πασχίζει με επικοινωνιακά και μόνο τεχνάσματα να πείσει τους πολίτες που του έχουν γυρίσει την πλάτη πως τα πράγματα δεν είναι έτσι και πως ο ίδιος είναι λαοφιλής και λαοπρόβλητος ηγέτης που οδηγεί τη χώρα από τη μία επιτυχία στην άλλη.

Ο κ. Τσίπρας στο διάγγελμά του μας ενημέρωσε ότι κινητοποίησε την «κοινή λογική στην Ευρώπη» και πήρε αυτό που ζητούσε, μια «συμφωνία διεξόδου»!  Δεν θέλει δα και ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις για να αντιληφθεί κανείς ότι πρόκειται για μία συμφωνία για διαρκές μνημόνιο μέχρι το 2060 δίχως καμία προοπτική και σχέδιο εξόδου από την κρίση. Και φυσικά το γνωρίζουν στην κυβέρνηση, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να θριαμβολογούν λέγοντας τα πιο απίθανα πράγμα. Όπως η φράση του κ. Τζανακόπουλου που δήλωσε με περισπούδαστο ύφος πως «τον Αύγουστο του 2018 θα έχουμε βγει από τα μνημόνια»!

Ο κ. Τσίπρας όπως φαίνεται από τα πεπραγμένα του, γνωρίζει πολύ καλά τη ρήση που αποδίδεται στον Χίτλερ «Όσο πιο μεγάλο είναι ένα ψέμα, τόσο πιο πιστευτό γίνεται». Και την ακολουθεί κατά γράμμα. Είναι όμως έτσι; Δεν έχει όρια η προπαγάνδα; Φυσικά και έχει, και είναι αυτά της πρόσκρουσης με την οδυνηρή πραγματικότητα. Σε αυτό το σημείο είμαστε. Στο σημείο που δεν έχει καμία σημασία τι λένε Τσίπρας και Παππάς, ούτε τι κάδρο φτιάχνουν στον Πρωθυπουργό για να πει ένα ακόμα βροντώδες ψέμα.

Και τώρα τί κάνουμε;

Ο Τσώρτσιλ κάπου στα 1943 είχε γράψει: «η καταστροφή τελείωσε, τώρα αρχίζει το αδιέξοδο».

Κάπου εδώ είμαστε. Ό,τι μπορούσε να καταστρέψει η κυβέρνηςη Τσίπρα το κατέστρεψε. Τώρα αρχίζει το αδιέξοδο, ένα αδιέξοδο που παρατείνεται και θα  επιτείνεται. Ένα αδιέξοδο που τροφοδοτείται από ένα πολιτικό σύστημα έτσι διατεταγμένο ώστε να αδυνατεί να οδηγήσει τη χώρα στο μετά. Στη φάση μετά την πρόσκρουση. Στη φάση μετά το τέλος των εθνικολαϊκιστικών  ψευδαισθήσεων. Στην επόμενη μέρα που θα μας οδηγήσει στην πολυπόθητη κανονικότητα. Στην Ελλάδα Μετά.

Αυτός ήταν και ο τίτλος του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών στο οποίο συμμετείχαν 50 περίπου διακεκριμένοι ομιλητές από το χώρο της επιστήμη, της αγοράς, του πολιτισμού. Κι αν σε κάτι συνέβαλε το συνέδριο αυτό ήταν στο να ξεκινήσει ή μάλλον, να ενδυναμωθεί ο διάλογος ουσίας για την ανάγκη να διαμορφωθούν  οι  προϋποθέσεις  - πολιτικές, θεσμικές, κοινωνικές - που οδηγούν  στην επόμενη μέρα. Για την Ελλάδα Μετά. Μια συνομολόγηση για την ανάγκη να υπάρξει ένα νέο εθνικό αφήγημα. Μια νέα αλλαγή.  

Δεν έχει πια κανένα νόημα ο ξύλινος αντιπολιτευτικός λόγος. Δεν έχει κανένα νόημα η αναμονή για το ώριμο φρούτο που θα πέσει από το δέντρο. Δεν έχει νόημα η αντιπαράθεση στα σημεία μεταξύ αντιπολίτευσης και συμπολίτευσης. Ένα μέρος της κοινωνίας γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει και αναζητά να στρατευθεί στο επόμενο βήμα. Και ένα άλλο μέρος της κοινωνίας μας, αυτό που πίστεψε στο ΣΥΡΙΖΑ ή γενικότερα στην αντισυστημική ρητορεία, παραιτημένο από όποια πραγματική  διεκδίκηση, δεν βρίσκει σε τι να πιστέψει πια.  Το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να οργανώσει και να εκφράσει  τις απαιτήσεις των μεν και να δώσει μια κάποια ελπίδα στους δε αποκτώντας κάποια σημεία επαφής μαζί τους.  Και ο καιρός περνάει.

Σε τέσσερα χρόνια η Ελλάδα θα κλείσει 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, και σε πέντε χρόνια θα κλείσει 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στο χέρι μας είναι να αποφασίσουμε ποια από τις δύο επετείους θα είναι αυτή που θα μας θυμίζει το σήμερα και θα μας οδηγεί στο μετά. 

*Το άρθρο δημοσιεύεται στο Capital.gr 

-->