Συνέντευξη στον Κόσμο του Επενδυτή και στην Χρύσα Βίλκενς , 08/1/2010

Χρύσα Βίλκενς: Έχουν υπάρξει έντονες αντιδράσεις όσον αφορά το μέτρο για την παραχώρηση ιθαγένειας. Κάποιοι μιλούν για μαζικές ελληνοποιήσεις και για ενίσχυση των μεταναστευτικών ροών. Είναι βάσιμοι αυτοί οι φόβοι?

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Οι συγκεκριμένες αντιδράσεις κατά την δημόσια διαβούλευση δεν είναι αντιπροσωπευτικές του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία μας αντιμετωπίζει το ζήτημα της αλλαγής του κώδικα ιθαγενείας. Σε μεγάλο βαθμό οι αντιδράσεις αυτές είναι υποκινούμενες καθώς εμπίπτουν σε ένα σαφή μικρό-κομματικό σχεδιασμό ενός πολιτικού κόμματος που αναζητά ταυτότητά, χώρο, αλλά και «πελατεία». Η ελληνική κοινωνία έχει κατανόηση, είναι εξωστρεφής και αντιλαμβάνεται το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε καταδικάσει τα παιδιά αυτά που είναι εκ των πραγμάτων Έλληνες διότι έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή/και έχουν φοιτήσει σε ελληνικό σχολείο.

Κατά δεύτερον, ο όρος «ελληνοποίηση» δεν είναι ορθός. Δεν δημιουργούμε «γενίτσαρους» και «γιουσουφάκια», ας μου επιτραπούν οι όροι. Τα παιδιά αυτά είναι ήδη Έλληνες, είναι όμως «Έλληνες δεύτερης κατηγορίας». Το μέτρο αυτό συνιστά νομική θωράκιση ανθρώπων που έχουν ένδεια δικαιωμάτων στην πατρίδα τους- διότι πατρίδα τους είναι η Ελλάδα.

Προφανώς το μέτρο αυτό σε καμία περίπτωση δεν ενισχύει τα προσφυγικά ρεύματα και την άτυπη μετανάστευση. Όταν κάποιος εγκαταλείπει την πατρίδα του δεν το κάνει με στρατηγικό σχεδιασμό εικοσαετίας. Νύχτα φεύγει, από απελπισία, διεκδικώντας το δικαίωμα στη ζωή, στην επιβίωση. Μήτε οι Έλληνες όταν μετανάστευαν είχαν ως στόχο να κάνουν παιδιά και εγγόνια στην αλλοδαπή. Προσωρινά έφευγαν με μόνο στόχο την επιστροφή. Το ίδιο ισχύει και για τους δικούς μετανάστες. Ο νόστος, η αγάπη προς την πατρίδα, δεν είναι μόνο συναισθήματα και επιθυμίες Ελλήνων.


Χρύσα Βίλκενς: Έχουν ανακοινωθεί μία σειρά από μέτρα για την αλλαγή της πολιτικής ασύλου. Ουσιαστικά τι αλλάζει;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Αυτό που θεωρώ ότι έχει αλλάξει είναι ότι υπάρχει πλέον σαφής πολιτική βούληση για την ουσιαστική αντιμετώπιση του ζητήματος. Αυτή τη στιγμή, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, εργάζεται Ομάδα Εμπειρογνωμόνων με εκπροσώπους από τη συντεταγμένη πολιτεία και από την κοινωνία των πολιτών, με σκοπό να καταθέσει άμεσα πρόταση για τον εξορθολογισμό της διαδικασίας ασύλου. Βούληση του Υπουργείου είναι: όποιος χρήζει διεθνούς προστασίας θα τη λαμβάνει.

Χρύσα Βίλκενς: Αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των αναγνωρίσεων. Μπορεί η Ελλάδα να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο αριθμό προσφύγων;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Υπάρχουν διαδικασίες στους κόλπους της Ε.Ε για τη διαχείριση του ζητήματος. Σύμφωνα και με το πρόγραμμα της Στοκχόλμης, εάν μία χώρα δύναται να αποδείξει ότι ο αριθμός των αλλοδαπών στην επικράτειά της είναι μεγαλύτερος από αυτόν που μπορεί να διαχειριστεί, μπορεί να επικαλεστεί συνθήκες «ειδικής πίεσης» (Particular pressure) και να αιτηθεί την μετεγκατάσταση (Resettlement και Re-location) αριθμού αυτών σε άλλο κράτος- μέλος με χαμηλότερα ποσοστά αλλοδαπών, στο πλαίσιο του καταμερισμού ευθυνών (Responsibility - sharing).

Η προηγούμενη κυβέρνηση δεν το είχε ζητήσει από την Ε.Ε;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Μα πώς να το ζητήσει; Αφού δεν είχε στοιχεία. Ξέρετε, σχεδόν όποτε έχω συμμετάσχει σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια για τις μεταναστευτικές ροές, με λυπεί και με προβληματίζει ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στην Ελλάδα. Κάθε φορά ρωτάω για ποιο λόγο εξαιρείται η χώρα μου, και κάθε φορά λαμβάνω την ίδια απάντηση: δεν έχουμε στοιχεία (data).

Χρύσα Βίλκενς: Υπάρχει κάποιο που εσύ θεωρείς ως το πιο σημαντικό που πρέπει να αλλάξει στην πολιτική ασύλου;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Τα κέντρα κράτησης. Όταν αλλάξει η δομή στα κέντρα κράτησης θα αλλάξουν πολλά, ακόμα και η κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας. Τα κέντρα κράτησης θα πρέπει να μετεξελιχθούν σε κέντα καταγραφής και διαχείρισης (Screening centers) εντός των οποίων οι ατύπως εισερχόμενοι αλλοδαποί να καταγράφονται και να διαχωρίζονται και στη συνέχεια, οι ευάλωτες ομάδες (πχ ασυνόδευτοι ανήλικοι, αιτούντες άσυλο, θύματα βασανισμών) να προωθούνται σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας.

Χρύσα Βίλκενς: Πως θα γίνεται αυτό το Screening?

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Αυτό θα μας το ανακοινώσει η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων. Είναι αυτονόητο ότι η Ύπατη Αρμοστεία μαζί με τους λοιπούς εξίσου σημαντικούς φορείς θα κάνουν τα πάντα για το καλύτερο του αλλοδαπού που χρήζει ανθρωπιστικής βοήθειας.

Χρύσα Βίλκενς: Εάν εφαρμοστεί αυτό το μέτριο αναμένεται να πραγματοποιηθούν και πολλές απελάσεις;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Ναι. Αυτοί που είναι για απέλαση και η απέλαση τους είναι εφικτή, θα απελαύνονται. Ωστόσο η κάθε περίπτωση θα εξετάζεται ατομικά ανεξαρτήτως της χώρας καταγωγής.

Χρύσα Βίλκενς: Προς το παρόν πάντως η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου εξακολουθεί να είναι σχεδόν ανέφικτη. Μόλις 30 αιτήματα εξετάζονται στην Πέτρου Ράλλη εβδομαδιαίως όταν πέρυσι αυτός αριθμός ανέρχονταν σε 300.

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Στις αρχές του χρόνου θα κατατεθεί η πρόταση για τη δημιουργία Ανεξάρτητης Υπηρεσίας Ασύλου η οποία αναμένεται να λειτουργήσει το αργότερο τον Απρίλιο οπόταν και θα κατατεθεί το νέο Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο θα αλλάξει άρδην η παρούσα κατάσταση.

Χρύσα Βίλκενς: Έως ότου εφαρμοστούν οι σχεδιασμοί τι προβλέπεται για εκείνους που αφήνονται ελεύθεροι από τα κέντρα κράτησης;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Να παραμένουν ει δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα σε κέντρα κράτησης που δεν πληρούν βασικές προδιαγραφές. Όσον αφορά το κέντρο της Αθήνας, ο κ. Βούγιας ζήτησε από το Δήμο Αθηναίων τη σύσταση μία Επιτροπής για τη διαχείριση του προβλήματος στο ιστορικό κέντρο σε συνεργασία με τη Νομαρχία, τα αρμόδια Υπουργεία, διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ.

Χρύσα Βίλκενς: Τι αναμένεται να γίνει με την απορρόφηση των κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά ταμεία;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Αυτή τη στιγμή ο βαθμός απορρόφησης είναι χαμηλός γιατί δεν έχουμε τις υποδομές. Υπολογίζουμε ότι εντός του 2010 θα έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε κονδύλια.

Χρύσα Βίλκενς: Έχουν υπάρξει δημοσιεύματα και αντιδράσεις στην τοποθέτηση σου σε αυτήν την θέση. Πως αντιδράς;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Δεν αντιδρώ. Συνεχίζω να κάνω αυτό που θεωρώ καθήκον μου, όπως και πριν. Βέβαια με προβληματίζει πολιτικά η κατάσταση- ο σεξισμός, η εσωστρέφεια, η καχυποψία και ο ανθρωποφαγικός χαβαλές αυτής της χώρας. Ευτυχώς δεν αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά της χώρας μας. Υπάρχει και η άλλη Ελλάδα – η ανθρώπινη, η εξωστρεφής και η συνειδητοποιημένη Ελλάδα.