Μια ολόκληρη χώρα σε death row

Ως θάλαμος θανατοποινιτών (γνωστό ως death row) αποκαλείται ο χώρος και η διαδικασία αναμονής των θανατοποινιτών ως την ημέρα της εκτελέσεως τους. Οι θανατοποινίτες στο θάλαμο αυτό μπορεί να περιμένουν έως και πολλά χρόνια έως ότου εκτελεστούν και συνήθως η απόφαση της εκτέλεσης της ποινής τους, τους ανακοινώνεται λίγες ώρες πριν. Το 30% των θανατοποινιτών στο θάλαμο αυτό πεθαίνει από φυσικά αίτια. Η απομόνωση τους καθώς και η αβεβαιότητα σχετικά το μέλλον οδηγεί με μια ιδιότυπη ιδρυματοποίηση, η οποία αποκαλείται death row phenomenon. Δεν είναι λίγοι οι θανατοποινίτες που προβαίνουν σε αίτηση ακύρωσης της έφεση καθώς προτιμούν να εκτελεστούν από το να ζουν σε αυτή in limbo κατάσταση, μεταξύ ζωής και θανάτου. Η ταινία «Πράσινο Μίλι» είχε αποδώσει με εξαιρετικό τρόπο την ψυχική κατάσταση αυτών που βρίσκονται στο θάλαμο θανατοποινιτών. Η διαδικασία αυτή από πολλούς εξομοιώνεται με βασανιστήρια και αιτούνται την κατάργησή της επικαλούμενοι το άρθρο της 5 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σύμφωνα με το οποίο κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να υποβάλλεται σε βασανιστήρια.

***

Θα ήταν άραγε υπερβολή αν ισχυριζόμασταν ότι εδώ και ένα χρόνο οι Έλληνες εμφανίζουν τη συμπτωματολογία του death row phenomenon; Αβεβαιότητα για το μέλλον, ψυχική διαταραχή, εγκατάλειψη του εαυτού, προσμονή της καταστροφής ως λύτρωση από τη βάσανο της αναμονής της.

Προσωπικά δεν γνωρίζω οικονομικά. Δεν ξέρω αν οι επιλογές της κυβέρνησης είναι σωστές ή λάθος, μηδέ μπορώ να προτείνω μια κάποια άλλη οικονομική πολιτική. Όμως γνωρίζω από ξέρω να περπατάω στο δρόμο και να παρατηρώ τους ανθρώπους, και μετά βεβαιότητας μπορώ να πω ότι η δημόσια ρητορική του πολιτικού κόσμου και των ΜΜΕ, έχουν ιδρυματοποιήσει μια ολόκληρη χώρα.

Δεκάδες νόμοι ψηφίζονται κάθε μήνα, νέα μέτρα έρχονται για να διορθώσουν του περασμένου μήνα ειλημμένα μέτρα, ενώ οι σπασμωδικές κινήσεις (ή ως έτσι εμφανίζονται) που καθοδηγούνται από την επικαιρότητα συνιστούν την εθνική μας πολιτική. Και κάθε λίγο και λιγάκι μια νέα υποβάθμιση ή μια δημοσίευση σε ξένο περιοδικό ή μια κυβερνητική διαρροή ή μία δήλωση κάποιου διεθνούς φήμης οικονομολόγου ή πολιτικού ή ηγέτη κράτους, οδηγεί σε νέα μέτρα ακόμα πιο σκληρά, τα οποία ανακοινώνονται μέσω τηλεοπτικών δεκτών, και πάντα με το δάχτυλο ορθωμένο προς τους πολίτες, ωσάν να έκαναν πάλι κάτι κακό. Και η αντίστροφη μέτρηση ξεκινάει και πάλι … Και όλα αυτά, εν ελλείψει κάποιου στρατηγικού σχεδιασμού, ενός οράματος, ενός μοντέλου διακυβέρνησης. Κι όλοι βέβαια παίζουν ακόμα με επικοινωνιακούς όρους… Σαμαράς , Παπαρήγα, Τσίπρας και Καρατζαφέρης ορθώνουν το ΟΧΙ ωσάν ο Μεταξάς το 1940, και ο Πρωθυπουργός δηλώνει ότι θα κερδίσει αυτή τη μάχη. Κι εμείς να αναρωτιόμαστε… ποιος ο εχθρός; ποια η μάχη; ποιος ο στρατηγός; Εξηγήστε μας. Διότι η μόνη σύγκρουση που βιώνουμε είναι η χομπσιανή: Όλοι εναντίων όλων.

Όχι, δεν αντιλαμβάνομαι τι συμβαίνει. Αυτό όμως που αντιλαμβάνομαι είναι ότι με αυτά τα δεδομένα κανένας πολίτης δεν μπορεί να σκεφτεί ορθολογικά, να εργαστεί δημιουργικά, να σχεδιάσει έστω βραχυπρόθεσμα το μέλλον του. Οι αυτοκαταστροφικές τάσεις έχουν γίνει το εθνικό μας χαρακτηριστικό. Και είναι εκ των ων ουκ άνευ ότι απολύτως κανένας δεν έχει το δικαίωμα να οδηγήσει στην αυτοχειρία έναν ολόκληρο λαό. Αποφασίστε, παρακαλούμε, από κοινού την πολιτική που θα ακολουθήσουμε και το μοντέλο διακυβέρνησης και εφαρμόστε το με συνέπεια, δίχως να τρομοκρατείτε και να οδηγείτε στην παράνοια ένα λαό απλώς και μόνο για να ικανοποιήσει ο καθένας τα αιτήματα της δικής του παράγκας, να κρύψει τις αδυναμίες και τα λάθη του και να διασώσει το πολιτικό του κεφάλαιο. Κι επί της ευκαιρίας, όταν μια γενιά ολόκληρη αποστερείται το δικαίωμα στο όνειρο, δεν είναι δα και τόσο φοβερό να έχουν οι πολιτικοί ένα κάποιο πολιτικό κόστος για τις επιλογές τους. Fair enough.

Είναι πάντως άξιο αναφοράς ότι ο Έλληνας πολίτης αποδεικνύεται πολύ πιο υπεύθυνος από τους πολιτικούς που τον εκπροσωπούν και τους θεσμούς διαμεσολάβησης.

***

Θα ήταν άραγε υπερβολή να υποστηρίζαμε ότι η δημόσια ρητορική των τελευταίων μηνών και οπωσδήποτε ημερών απαγορεύεται ρητά από τη Οικουμενική Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, άρθρο 5;