Συνέντευξη στην Αυγή και στον Niko Ago

Συνέντευξη στην Αυγή και στον Niko Ago

Με την Αφροδίτη γνωριζόμαστε τα τελευταία χρόνια και "συναντηθήκαμε" σε χώρους προσφύγων και μεταναστών. Είναι από αυτούς που ανέδειξαν το θέμα των παιδιών των μεταναστών και των προσφύγων, αφιερώνοντας πολύ κόπο και χρόνο. Ηθοποιός, συγγραφέας αλλά και πολιτικός επιστήμψν, αρθρογραφεί στο μεταναστευτικό περιοδικό «Διαβατήριο» και στην εφημερίδα “Athens Voice”. Με αφορμή την επιλογή της στη θέση του ειδικού συμβούλου μετανάστευσης του υφ. Πρ. Πολίτη, αλλά και την αήθη επίθεση που δέχτηκε τελευταία λόγω και της καταγωγής του πατέρα της, δίχως να προβληθεί η επιστημονική της κατάρτιση και η ανθρωπιστική της δράση, εμείς μιλήσαμε μαζί της.

* Το τελευταίο διάστημα δέχθηκες μπαράζ επιθέσεων από τους πιο ετερόκλητους χώρους. Εφημερίδα σε αντιμετώπισε με σεξιστικό και κακοπροαίρετο τρόπο, ακροδεξιά έντυπα και μπλογκς σου αφιερώνουν σταθερά λίβελλους, ενώ πολίτες (και) του αριστερού χώρου σε επικρίνουν που διορίστηκες σύμβουλος υφυπουργού. Σε επηρεάζουν όλα αυτά;

Προφανώς με επηρεάζουν αλλά κυρίως με προβληματίζουν. Με προβληματίζει που ένα μέρος της κοινωνίας μας επιδίδεται σε ανθρωποφαγικές τελετές όχι γιατί είναι «κακοί άνθρωποι» αλλά γιατί νιώθουν ότι δεν έχουν άλλο τρόπο να εκφραστούν, νιώθουν ματαιωμένοι, νιώθουν πληγωμένοι, νιώθουν εγκαταλελειμμένοι. Φυσικά και το αναγνωρίζω αυτό το συναίσθημα, κι εγώ νιώθω συχνά έτσι. Απλώς δεν επιτρέπω στον εαυτό μου, όπως και πολλοί άλλοι, να γίνεται φερέφωνο, να αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους και να κατασκευάζει εχθρούς. Είναι βαρετό και άνευ αποτελέσματος - δεν θα κάνει τη ζωή μας καλύτερη. Σε τελική ανάλυση, ποιο το μεμπτό; Ηθοποιός ήμουν. Γιατί δεν προβάλλουν τους ρόλους που έχω παίξει στο θέατρο ή τα βιβλία που έχω γράψει; Γιατί αυτό δεν πουλάει και δεν εξυπηρετεί τον στόχο της γενικευμένης απαξίωσης. Σήμερα εγώ, αύριο εσύ, μεθαύριο ο διπλανός.
Με προβληματίζει επίσης που μια Ελληνίδα με μητέρα Ελληνίδα και πατέρα πολιτογραφημένο Έλληνα συριακής καταγωγής αντιμετωπίζεται ως αλλοδαπή.
Με προβληματίζει, τέλος, που οι φωνές της ακροδεξιάς ενώνονται ενίοτε με τις φωνές της άκρας αριστεράς.
Αλλά βέβαια με γεμίζει χαρά και αισιοδοξία που ένας σημαντικός αριθμός άγνωστων σε εμένα ανθρώπων εξέφρασε άμεσα τη συμπαράστασή του και καταδίκασε εξ ολοκλήρου, με αφορμή εμένα, κάθε είδους ρατσιστική και σεξιστική ρητορική. Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω μέσα από τη σελίδα σας. Επί της ευκαιρίας θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τον ΣΥΝ για την πρωτοβουλία του να εκδώσει Δελτίο Τύπου εκφράζοντας την αντίθεσή του στις επιθέσεις που δέχομαι. Έθεσε το ζήτημα στη σωστή του βάση, την πολιτική. Προφανώς και στην Ελλάδα του 2009 μπορούμε να έχουμε το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, το δικαίωμα στην επιλογή, το δικαίωμα στην αφήγηση. Η πρωτοβουλία αυτή ήταν μάθημα πολιτικού ήθους. Μερικά πράγματα είναι και πρέπει να είναι πέρα από μικροκομματικές σκοπιμότητες, στερεότυπα και ανταγωνισμούς.

* Την ίδια ώρα, έχεις γυρίσει και πριν τη σημερινή σου αρμοδιότητα, ανά την Ελλάδα όπου έχει κέντρα φιλοξενίας και κράτησης μεταναστών. Τελικά, ο ακτιβισμός τι είναι για να τα αντιμετωπίζεις όλα αυτά; "Τρέλα"; "Σκοπός"; "Τρόπος ζωής";

Υποχρέωση. Υποχρέωση απέναντι στον εαυτό σου, απέναντι στον συνάνθρωπό σου, απέναντι σε αυτούς που έφυγαν και σε αυτούς που θα έρθουν. Το κράτος δεν κινείται μόνο του. Όλοι μαζί, ο καθένας με τον τρόπο του, κάνει πετάλι, βάζει το δικό του λιθαράκι, και κάπως έτσι προχωρούμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Διαφορετικά εκχωρούμε τις ζωές μας σε ένα κράτος απρόσωπο, το οποίο μάλιστα εχθρευόμαστε.

* Έίπες ποτέ «τα παρατάω"; Το «τέρας» τελικά, δαμάζεται;

Το έχω πει όσον αφορά το θέατρο, μετά από 14 χρόνια σκληρής δουλειάς και άπειρων συμβιβασμών. Και τότε άλλαξα πορεία. Ξανακάθισα στα θρανία του πανεπιστημίου, ξαναέμαθα να ακούω, αμφισβήτησα βεβαιότητες, μετασχημάτισα εδραιωμένες απόψεις. Τώρα είμαι ακόμα στην αρχή. Η ευκαιρία που μου δίνεται να μάθω τι είναι επιτέλους αυτό το σύστημα, τι είναι το κράτος και να προσπαθήσω με την ελάχιστη δύναμη που έχω να επηρεάσω τις εξελίξεις προς την κατεύθυνση που πίστευα πως ήταν η σωστή όταν αρθρογραφούσα ή διαμαρτυρόμουν στους δρόμους, είναι πολύτιμη. Δεν κάνω καριέρα, για τα αυτονόητα προσπαθώ, όπως και εσείς. Και ευχαριστώ πολύ τον υφυπουργό, τον κ. Βούγια, για την ευκαιρία και τον χώρο που μου παραχωρεί.

* Από το σανίδι και τη συγγραφή, μεταξύ Κατεχάκη, Παγανής, Έβρου, Σάμου, συνεντεύξεων με πρόσφυγες αλλά και αστυνομικούς. Η Αλ Σάλεχ, ηθοποιός και συγγραφέας, δεν καταπιέζεται;

Φυσικά και μου λείπει το σανίδι και η μοναξιά της συγγραφής. Έκανα, για την ώρα, την επιλογή μου. Κάποια στιγμή μπορεί να επιστρέψω. Την κινηματική δράση, όμως δεν την εγκαταλείπω και δεν την εκχωρώ. Απλώς από τη θέση της συμβούλου μου δίνεται η δυνατότητα να δω τα πράγματα και από μια άλλη οπτική. Δεν σας κρύβω ότι μιλώντας με αστυνομικούς που έρχονται σε καθημερινή επαφή με τον μετανάστη στα νησιά, ανακάλυψα ότι και αυτοί επιθυμούν εξίσου να μεταλλαχτούν τα κέντρα κράτησης προς κάτι πιο φιλικό και ανθρώπινο. Εξάλλου οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και τη δυστυχία που προκαλεί το υπάρχον σύστημα, νυχθημερόν.

* Να φανταστώ ότι όλο και κάποιος άλλος "Βεσάρος", αυτή τη φορά από τη «δεύτερη γενιά μεταναστών», περιμένει να γράψεις γι' αυτόν;

Τα παιδιά των μεταναστών μόνα τους γράφουν ιστορία. Η δε αλλαγή του κώδικα ιθαγένειας δεν είναι κάποιο δώρο που τους παρέχεται από το κράτος αλλά είναι μια μάχη που δίνουν μόνα τους και θα την κερδίσουν. Ο δρόμος βέβαια είναι μεγάλος και δύσβατος έως ότου να φτάσουμε στο σημείο ως κοινωνία να δεχτούμε ότι ενδέχεται ένας Έλληνας να έχει αφρικανικά ή ασιατικά χαρακτηριστικά. Το μόνο λοιπόν που μπορεί και οφείλει να κάνει το κράτος είναι να θωρακίσει νομικά τα παιδιά αυτά (πολλά από τα οποία σημειωτέων δεν είναι καθόλου «παιδιά» αλλά έχουν τα δικά τους παιδιά), ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τον μοναχικό και δύσκολο δρόμο τους.

* Τι πρέπει να απαιτήσει η Ελλάδα από τους εταίρους στο πλαίσιο του «Δουβλίνο ΙΙ», για να μην επιστρέφουν ξανά εδώ όσοι καταφέρνουν να φύγουν, έχοντας υποβάλλει αίτηση ασύλου;

Μόνο ένα: την κατάργηση του Δουβλίνου ΙΙ. Βέβαια για να φτάσει η Ελλάδα στο σημείο να διαπραγματεύεται τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, θα πρέπει πρώτα να βελτιώσει τα ποσοστά ασύλου. Όποιος χρήζει ανθρωπιστικής βοήθειας θα πρέπει και να τη λαμβάνει. Η περίφημη ποσόστωση δεν αφορά τους πρόσφυγες και την εξαναγκασμένη μετανάστευση. Νομίζω ότι προς αυτή η κατεύθυνση κινείται και η ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη σύσταση της επιτροπής ασύλου.

* Ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου. Τι θα ήθελες να συμβεί σήμερα;

Να τιμήσουμε τη μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, να σταθούμε δίπλα στους γονείς του και να καταδικάσουμε συλλογικά τα όποια φαινόμενα κρατικής, και όχι μόνο, αυθαιρεσίας και βίας στέλνοντας το μήνυμα πως ο καθένας ατομικά και ως κοινωνία δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να συμβεί ξανά κάτι παρόμοιο. Όλοι έχουμε ευθύνες για τη δολοφονία του Αλέξανδρου. Αν όχι με τις πράξεις μας, αλλά σίγουρα με τις σιωπές μας. Η 6η Δεκέμβρη πρέπει να μείνει στη συλλογική μνήμη μας ως ημέρα εθνικής ντροπής, και όχι ως ημέρα που καίμε την Αθήνα.