Τετάρτη 23 Απριλίου 2014

Δεν έχουμε το δικαίωμα στη λήθη

Η 16η Απριλίου του 2014 ήταν ημέρα μνήμης των 100 χρόνων από την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ή μάλλον, για να μνημονεύσουμε τον μεγάλο ιστορικό Έρικ Χομπσμπάουμ, 100 χρόνων  από την ημέρα έναρξης του «σύντομου 20ου αιώνα», από την έναρξη της «εποχής των άκρων».  Του σύντομου αυτού 20ου αιώνα που, σύμφωνα με τον Χομπσμπάουμ, ξεκίνησε με την έναρξη του Α’ ΠΠ και τελείωσε με την πτώση του τείχους. Αυτή η «εποχή των άκρων» στη διάρκεια της οποίας είδαμε τα όρια της ανθρώπινης κτηνωδίας και ορκιστήκαμε «ποτέ ξανά».

Εχθές, 21 Απριλίου, ήταν η ημέρα μνήμης των 47 χρόνων από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Και η δικτατορία της περιόδου 1967-1974  εντάσσεται φυσικά στην εποχή των άκρων.

Σε λίγες μέρες, την 9η Μαΐου, θα κλείσουμε 64 χρόνια από την ίδρυση της ΕΕ, αρχικά  της  Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ).  Λίγοι πια θυμούνται ή και γνωρίζουν ότι η ΕΚΑΧ, το όραμα του Γάλλου υπουργού εξωτερικών, Ρόμπερτ Σούμαν, είχε ως στόχο να σταματήσουν οι λαοί της Ευρώπης να πολεμάνε μεταξύ τους. Η απόφαση για τη δημιουργία της ΕΚΑΧ που ήταν το πρώτο βήμα για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και στη  συνέχεια για τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη και σημαντικότερη συμφωνία για την ειρήνη στην Ευρώπη. Η πιο ισχυρή αντιπολεμική συμφωνία.

Ο Χομπσμπάουμ γράφει στο πρόλογο του βιβλίου του «κατανοώ δεν σημαίνει αποδέχομαι ούτε σημαίνει συγχωρώ». Η κατανόηση όμως προϋποθέτει μελέτη και η μελέτη τόλμη να αντιμετωπίσεις την αλήθεια. Μόνον έτσι υπάρχει ελπίδα να κατανοήσουμε και άρα να μην επαναλάβουμε την σκοτεινή πλευρά της ιστορίας. Διότι η κατασκευή «αποδιοπομπαίων τράγων» είτε αυτοί είναι οι μετανάστες, είτε είναι άλλες χώρες, είτε είναι οι πολιτικοί, είτε είναι η μεταπολίτευση,  είτε είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εξαιρετικά ολισθηρό έδαφος που το έχουμε ξαναδιαβεί με οδυνηρές για την ανθρωπότητα συνέπειες.

Δυστυχώς όμως, οι παραπάνω επετειακές ημερομηνίες, βρίσκουν την Ευρώπη αντιμέτωπη με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης με κυριότερη όλων τα πρωτοφανή επίπεδα ανεργίας, αντιμέτωπη με ένα ισχυρό κύμα ευρωσκεπτικιστών είτε εκ δεξιών είτε εξ αριστερών (ακροδεξιοί, εθνικιστές και αριστεριστές ευρωσκεπτικιστές), αντιμέτωπη και πάλι με την άνοδο νεοναζιστικών/ ακροδεξιών δυνάμεων, με διχασμένο το εσωτερικό της ανάμεσα στον «επιμελή» βορρά και στον «απείθαρχο» νότο, με σοβαρές κρίσεις στις γείτονες χώρες που θέτουν σε δοκιμασία τη διεθνή οντότητά της, και με μια εξαιρετικά επικίνδυνη αναβίωση του ψυχρού πολέμου. 100 χρόνια από την έναρξη του Α΄ΠΠ, αυτό που μπορούμε ανάγλυφα να δούμε είναι πως τίποτα δεν είναι πια αυτονόητο, τίποτα δεν είναι πια δεδομένο.

Οι αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εργασία, ανεκτικότητα, πλουραλισμό, ανάπτυξη αλλά και για δημοκρατία, ασφάλεια και ειρήνη, αμφισβητούνται ή αν θέλετε, ξαναγίνονται το μεγάλο ζητούμενο.  

Και στα δικά μας... 47 χρόνια από το πραξικόπημα, οι δυνάμεις του σκότους κάνουν και πάλι την εμφάνιση τους.

Στην Ελλάδα οι εκλογές του 2012 που έγιναν υπό το βάρος της τυφλής οργής, έφεραν στο κοινοβούλιο δεδηλωμένα αντικοινοβουλευτικές δυνάμεις, τις νεοναζιστικές δυνάμεις της Χρυσής Αυγής, και κεκαλυμμένα αντικοινοβουλευτικές και ανορθολογικές δυνάμεις, τους ΑΝΕΛ. Αλλά και ενδυνάμωσαν τον ΣΥΡΙΖΑ τόσο ώστε να χάσει την αριστερή ιδεολογία του και να μεταμορφωθεί σε ένα αποιδελογικοποιημένο όχημα διαμαρτυρίας που διεκδικεί την εξουσία, δημαγωγώντας και συνεργαζόμενο με πάσης φύσεως «διαβόλους», με όποιο τίμημα και όποιο κόστος τόσο για την αριστερά όσο και για τη χώρα και τη ζωή των πολιτών.

Το τελευταίο αυτό διάστημα συχνά συναντάς πολίτες που ανερυθρίαστα και υψηλοφώνως τάσσονται υπέρ των νεοναζί εγκληματιών της Χρυσής Αυγής, άλλους να διατυμπανίζουν πως στην χούντα ήταν καλύτερα και άλλους με περισσή άγνοια να ζητούν την έξοδο της χώρας μας από το ευρώ ή και την ευρωπαϊκή ένωση, αναπτύσσοντας επικίνδυνους εθνικισμούς. Η μόνη πιστευτή είδηση είναι αυτή που άλλοτε θα έμοιαζε απολύτως παράλογη και αρκούντως συνωμοσιολογικη.

Αλλά και στο υγιή χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης εμφανίζονται σήμερα υποψήφιοι  όχι μόνο της ακροδεξιάς αλλά και της κοσμικής δεξιάς να διεκδικούν την ψήφο των δημοτών είτε κλείνοντας το ένα μάτι στην Χρυσή Αυγή υποστηρίζοντας πχ πως οι μουσουλμάνοι είναι “λαθρομετανάστες” (sic)  και άρα δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί χώρος λατρείας των μουσουλμάνων στην Αθήνα, είτε κλείνοντας και τα δύο μάτια στην Χρυσή Αυγή, τασσόμενοι πχ κατά του ανοίγματος της παιδικής χαράς του Αγίου Παντελεήμονα, με το κλείσιμο της οποίας η πλατεία έγινε το φυτώριο για την άνοδο των νεοναζί. Ενώ σε άλλες περιοχές βλέπεις ανθρώπους καταδικασμένους απο τα  ποινικά δικαστήρια  να διεκδικούν με σημαντικό προβάδισμα το δήμο.

Σε 34 μέρες οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κληθούν να λάβουν την μεγάλη απόφαση. Θα κληθούν να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Για την Ευρώπη που θέλουμε. Οι επιλογές είναι τρείς: Η «καμία» Ευρώπη που ευαγγελίζονται αριστερίζοντα ή και νεοφασιστικά μορφώματα. Η δεξιά προστεσταντική τιμωρός Ευρώπη της λιτότητας και των ανισοτήτων.  Η σοσιαλδημοκρατική κοινωνική Ευρώπη της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της συνοχής, της απασχόλησης.

Στο χέρι μας είναι να επιλέξουμε. Δεν υπάρχει πότε τίποτα το αναπόφευκτο στην ιστορία. Ούτε ο Χίτλερ ήταν αναπόφευκτος ούτε οι θηριωδίες του 20ου αιώνα, ούτε ο εμφύλιος και η χούντα. Όπως και σήμερα, δεν υπάρχει τίποτα το καρμικό και τίποτα το αναπόφευκτο. Αρκεί να σκεφτούμε ορθολογικά, με σύμβουλό μας την ιστορική μνήμη, και πρόταγμα μας την αλήθεια. Να πάρουμε την απόφαση υπέρ  του μέλλοντος κόντρα στις σειρήνες που θέλουν την επιστροφή στο κακό παρελθόν  Να προχωρήσουμε σε ένα new deal για τη δημοκρατία και τους θεσμούς,  για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο δίχως δημαγωγίες και  λαϊκισμούς.

Και τώρα που η χώρα βγαίνει από την κρίση, τώρα που όλοι ενηλικιωθήκαμε πληρώνοντας βέβαια μεγάλο τίμημα, τώρα που μπορούμε να σχεδιάσουμε την Ελλάδα που θέλουμε και να ορίσουμε την Ευρώπη που διεκδικούμε είναι κρίμα να παραδοθούμε σε ένα μηδενιστικό συναισθηματισμό. Διαφορετικά η ιστορία θα επαναληφθεί.  Οι βεβαιότητες που είχαμε δεν υπάρχουν πια. Η διεκδίκηση πρέπει να γίνει από την αρχή.

Η Ευρώπη είναι σαν το ποδήλατο, πρέπει να κάνεις συνεχώς πετάλι. Και μόνον έτσι μπορούμε να οδεύουμε με ασφάλεια προς τον προορισμό μας.


Πηγή:www.capital.gr