Συνέντευξη στην Free Sunday

-Έχει βάση η εκτίμηση ότι η οικονομική κρίση και η αύξηση της ανεργίας θα αναγκάσουν μετανάστες να εγκαταλείψουν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή εδώ και να φύγουν γι αλλού;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Βασικός κανόνας του μεταναστευτικού είναι ότι οι μετανάστες δεν πηγαίνουν εκεί που θέλουν αλλά εκεί που τους χρειάζονται. Συνεπώς, αναμένουμε. Εάν πράγματι πλήττεται η ιδιωτική οικονομία και πατάσσεται η παραοικονομία, οι ροές των οικονομικών μεταναστών θα μειωθούν σημαντικά. Εάν όμως οι ροές παραμείνουν υψηλές, θα σημαίνει ότι η παραοικονομία συνεχίζει να ανθεί. Όσον αφορά όμως στους πρόσφυγες τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έρχονται σε επικράτεια της ΕΕ για μια καλύτερη ζωή, αλλά διεκδικώντας το καθεαυτό αναφαίρετο δικαίωμα στη ζωή. Συνεπώς, όχι, για τους πραγματικούς προσφεύγοντες δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή.

- Αντέχει η οικονομία της χώρα μας σήμερα να προστατεύει τους πρόσφυγες;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Δεν είναι λίγοι οι συμπολίτες μας που θα πουν ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης συνιστά πολυτέλεια να μιλάει κανείς για προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αλλοδαπών. Αυτός όμως ο συλλογισμός συνιστά ιστορικό ατόπημα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είτε τα σεβόμαστε είτε τα παραβιάζουμε. Και σήμερα, που δοκιμάζεται η οικονομία της χώρας και του καθενός ατομικά, αλλά και όλες οι βεβαιότητες της μεταπολίτευσης, είναι σημαντικότερο από ποτέ να αποδείξουμε ότι η έννοια της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι κενή περιεχομένου. Διότι αν η περικοπή μισθών είναι ένα κακό που πλήττει πολλούς στον παρόντα χρόνο, ο περιορισμός και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα είναι ένα κακό που θα αμαυρώσει το παρελθόν και θα υποθηκεύσει το μέλλον. Συνεπώς, ναι, και αντέχει και μπορεί και οφείλει να προστατεύει τις ευάλωτες ομάδες ανεξαιρέτως καταγωγής, χρώματος και θρησκείας. Η Ελλάδα, όσο κι αν δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση, δεν θα πάει ούτε ένα βήμα πίσω στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

-Οι μετανάστες αποτελούν πρόβλημα ή μέρος της λύσης, σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Οι οικονομικά και κοινωνικά ενσωματωμένοι μετανάστες, ζούνε εδώ. Εργάζονται εδώ. Συνεισφέρουν στα ασφαλιστικά ταμεία. Πληρώνουν τους φόρους τους. Πονάνε τη χώρα αυτή όπως πονάνε την Αυστραλία οι Έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία. Συνεπώς όσοι διαβιούμε σε αυτό το τόπο, ανεξαιρέτως καταγωγής, χρώματος ή θρησκείας θα δώσουμε, όλοι μαζί, αυτή τη μάχη για μια καλύτερη Ελλάδα.

Όσον αφορά όμως στους μη νόμιμα εισερχομένους αλλοδαπούς, η Πολιτεία πρέπει να κινηθεί έξυπνα, οργανωμένα, δίχως στερεότυπα ώστε να μειωθούν τα κόστη και να αυξηθούν τα οφέλη. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: με το να κρατάμε σε ομηρία έναν υψηλό αριθμό αλλοδαπών μη παρέχοντας τους τα νομιμοποιητικά έγγραφα που δικαιούνται, τους ωθούμε σε αυτήν την παραοικονομία που έχει φέρει τη χώρα μας στην σημερινή κατάσταση. Ξέρετε, όσο οι αλλοδαποί φοβούνται τις Αρχές, τόσο περισσότερο κρύβονται, τόσο αυξάνεται η ευαλωτότητά τους απέναντι στους εργοδότες, και άρα μειώνονται κι άλλο τα ημερομίσθιά τους, το οποίο και συμπιέζει τους μισθούς των Ελλήνων εργαζομένων. Αντιθέτως, εάν αυτοί οι άνθρωποι βγουν από τα υπόγεια και έχουν το δικαίωμα στη νόμιμη εργασία, θα συνεισφέρουν στα ασφαλιστικά ταμεία και θα βοηθήσουν στην πάταξη της παραοικονομίας. Εξάλλου είναι νόμος της αγοράς, ότι με κάθε έναν εργαζόμενο, δημιουργούνται δύο νέες θέσεις εργασίας.
Επιπλέον, η ορθή λειτουργία ενός ικανού αριθμού κέντρων παραμονής αλλοδαπών σημαίνει αύξηση της απορροφητικότητας των κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία, νέες θέσεις εργασίας, ενίσχυση των τοπικών κοινωνικών, και βελτίωση της διεθνούς εικόνας της χώρας η οποία έχει πληγεί βαθιά. Για αυτό και έχει μεγάλη σημασία η αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των ροών που προωθεί ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, ο κ.Βούγιας.
Συνεπώς, ναι, οι μετανάστες αποτελούν μέρος της λύσης του προβλήματος, αρκεί να γίνει αντιληπτό το ότι η συνύπαρξη «συμφέρει».

-Υπάρχει φόβος ότι η οικονομική κρίση θα διεγείρει ξενοφοβικά σύνδρομα και θα τροφοδοτήσει ρατσιστικές αντιλήψεις. Συμφωνείτε;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Η άνοδος του φασισμού συνέπεσε με την ύφεση της οικονομίας, την αύξηση της ανεργίας, την απόρριψη των μεταναστών, τη ψύχωση γύρω από την εθνική ταυτότητα, την ανασφάλεια. Όμως πλέον δεν έχουμε το άλλοθι της άγνοιας ώστε να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Η κοινωνία, όλοι εμείς, έχουμε την ιστορική υποχρέωση να εμπλακούμε ενεργά. Μια ρατσιστική κοινωνία οδηγείται στον εκφασισμό της που όταν αυτός ολοκληρωθεί θα είναι τραχύς, αιματηρός, μη αντιστρέψιμος και οπωσδήποτε καθολικός- δεν υπάρχει η έννοια του επιλεκτικού φασισμού. Το ψευδές δίλλημα «μετανάστες ή γηγενής» πρέπει να αρθρωθεί ορθά: «κοινωνία συνοχής και συνύπαρξης ή κοινωνία φασίζουσα;»- ο επιλέγων το δεύτερο έχει και την ιστορική ευθύνη έναντι των απογόνων του.

-Η κατάσταση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και σε περιοχές στις οποίες ζουν πολλοί μετανάστες παραπέμπει σε εικόνες βγαλμένες από τους Αθλίους του Βίκτορα Ουγκό. Γιατί; Υπάρχει λύση;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Τα γκέτο της Αθήνας τα κατασκευάσανε οι πολιτικές της παρελθούσας κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υφιστάμενο σύστημα, το οποίο όμως αλλάζει, ένας νεοεισερχόμενος αλλοδαπός συλλαμβάνεται και οδηγείται σε κέντρο παραμονής. Αφού παραμείνει εκεί για 2 με 4 μήνες – υπό άθλιες συνθήκες, με υψηλότατο κόστος λόγω πελατειακών σχέσεων, δίχως ουδείς να εξετάσει την περίπτωσή του – αφήνεται ελεύθερος έχοντας στα χέρια του ένα έγγραφο διοικητικής απέλασης, ένα εισιτήριο για την Αθήνα, και το χάρτη του ιστορικού κέντρου! Και βεβαίως μη έχοντας καμία νόμιμη δυνατότητα επιβίωσης, αναγκάζεται να προσφύγει στην υπάρχουσα παραβατικότητα. Ξέρετε, οι αλλοδαποί του ιστορικού κέντρου συνιστούν ένα γιγάντιο παραπέτασμα όπισθεν του οποίου ανθεί η παραοικονομία και παραβατικότητα. Ιδιοκτήτες σπιτιών που νοικιάζουν τα σπίτια τους σε υπέρογκα ενοίκια, μαύρα φυσικά. Έμποροι ναρκωτικών. Έμποροί σαρκός. Η λύση είναι τριών σταδίων: α) εντοπισμός και προστασία των ευάλωτων ομάδων, β) απελάσεις με νόμιμες διαδικασίες, γ) διεθνοποίηση του ζητήματος, διότι προφανώς το ζήτημα δεν είναι ελληνικό αλλά ευρωπαϊκό.

-Μετά από επτά μήνες στο συγκεκριμένο υπουργείο και με δεδομένη την εμπειρία σας στο μεταναστευτικό, άλλαξε η άποψη που είχατε για τις ευθύνες των κρατικών αρχών και της Πολιτείας;

Αφροδίτη Αλ Σάλεχ: Οι ευθύνες της Πολιτείας είναι εκ των ων ουκ άνευ. Αλλά και οι ευθύνες των πολιτών, οργανώσεων και κομμάτων. Δεν αρκεί να καταγγέλλεις. Την οκνηρία του προοδευτικού κόσμου, την έχει πληρώσει ακριβά η ανθρωπότητα. Τι σημαίνει η φράση «δεν φταίω εγώ, ο τάδε δήμαρχος δεν κάνει τη δουλειά του». Άλλαξέ τον. Ή κάνε τον να σε σεβαστεί. Η κινητοποίηση των κατοίκων στο ζήτημα του πάρκου της Κύπρου δίνει τις απαντήσεις. Εάν θέλουμε, μπορούμε. Βέβαια, η Πολιτεία δεν επιτρέπεται να κωφεύει. Για ποιο λόγο η παιδική χαρά στον Αγ. Παντελεήμονα είναι ακόμα κλειστή; Για ποιο λόγο κάποιο «γνωστοί- άγνωστοι» νέου τύπου, αυτοδικούν στην περιοχή; Σε τελική ανάλυση, ποιος είναι ο δήμαρχος του Αγ. Παντελεήμονα;