Η πλατεία του Αγ. Παντελεήμονα και οι συλλογικές ευθύνες

Το εκρηκτικό κλίμα του Αγ. Παντελεήμονα δεν οφείλεται απαραιτήτως σε μια εν γένει ρατσιστική συμπεριφορά των κατοίκων του. Η αφήγηση αυτή οδηγεί μόνο σε αδιέξοδα. Οι ευθύνες επιμερίζονται σε διάφορους φορείς:

1. Στο κράτος και στην παντελή έλλειψη πολιτικής ασύλου. Οι προερχόμενοι από χώρες υψηλού κινδύνου θα αναζητήσουν ασφαλή τόπο διαμονής είτε το θέλουμε είτε όχι. Το αυτό πράξαμε κι εμείς. Το ζήτημα συνεπώς επικεντρώνεται στα μέτρα που καλείται να πάρει το κράτος όχι για να εμποδίσει την είσοδό τους, διότι αυτό πολύ απλά δεν μπορεί να συμβεί, αλλά για να μετριάσει τις ζημίες. Το οποίο στην πράξη σημαίνει ότι όποιοι επιθυμούν να αιτηθούν άσυλο θα πρέπει από τη πρώτη στιγμή να τύχουν φροντίδας από υπηρεσίες υποδοχής (και όχι να απομονωθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης) ώστε να έχουν ασφαλές και αξιοπρεπές κατάλυμα μέχρις ότου εξεταστεί το αίτημά τους για άσυλο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης του αιτήματος θα πρέπει οι αιτούντες να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασία και σε προγράμματα ένταξης. Η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος θα πρέπει να είναι διαφανής, δίκαιη και ουσιαστική. Εάν οι αρμόδιοι κρίνουν πως ο αιτών αντιμετωπίζει κίνδυνο στη χώρα καταγωγής του θα πρέπει να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα. Εάν όχι, θα πρέπει, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και λαμβάνοντας υπόψη τις σχέσεις που έχει εν τω μεταξύ διαμορφώσει με τη χώρα υποδοχής, είτε να διευκολυνθεί η επιστροφή του στη χώρα καταγωγής είτε να αποκτήσει άδεια παραμονής ως μετανάστης. Σημειώνουμε ότι αυτό είναι το μοντέλο που εφαρμόζει η Σουηδία από το Δεκέμβρη του 2008.

2. Στον Κανονισμό του Δουβλίνου ΙΙ, βάσει του οποίας ο αιτών άσυλο οφείλει να παραμείνει στην πρώτη ασφαλή χώρα που θα φτάσει έως ότου λάβει τελεσίδικη απόφαση στο αίτημά του. Η Ελλάδα είναι συνήθως η πρώτη ασφαλής χώρα. Η πολιτεία οφείλει να καταγγείλει την εν λόγω Συνθήκη καθότι αφενός δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετεί η χώρα μας όλους τους αιτούντες άσυλο και αφετέρου οι πρόσφυγες που καταφτάνουν στην Ελλάδα στην πλειονότητα τους επιθυμούν να μεταβούν σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ όπου και διαμένουν φίλοι και συγγενείς τους. Λόγω όμως της Συνθήκης δεν μπορούν να το πράξουν, με αποτέλεσμα να τελούν υπό καθεστώς ομηρίας, μια και η Ελλάδα δεν τους αναγνωρίζει ως πρόσφυγες, τα λοιπά κράτη της ΕΕ δεν τους δέχονται, ενώ ταυτοχρόνως σύμφωνα με την αρχή της "μη-επαναπροώθησης" δεν επιτρέπεται η χώρα υποδοχής να στους προωθήσει στη χώρα καταγωγής τους, όταν δεν διασφαλίζεται η ασφάλειά τους εκεί. Η δε επαναπροώθησή τους στη χώρα διέλευσης, η οποία είναι συνήθως η Τουρκία, εγείρει πλήθος ερωτημάτων καθώς δεν έχει δοθεί σαφής απάντηση σχετικά με το εάν είναι ή δεν είναι ασφαλής χώρα η Τουρκία και για ποιους. Με άλλα λόγια, βρίσκονται σε μια γραφειοκρατική no man's land, στην οποία για να επιβιώσουν δεν έχουν άλλο τρόπο παρά να καταφύγουν στην παραβατική συμπεριφορά.

3. Στα ακροδεξιά κόμματα καθώς καλλιεργούν και ενθαρρύνουν τη ξενοφοβία προς άγραν ψήφου. Καθώς και στα λοιπά κόμματα που δεν λαμβάνουν πολιτικές πρωτοβουλίες φοβούμενα το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος.

4. Σε κάποιες οργανώσεις αντιεξουσιαστών που συχνά δεν αντιλαμβάνονται ότι το «μεταναστευτικό» είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα που απαιτεί γνώση και στρατηγική κινήσεων και δεν επιλύεται με κινήσεις εντυπωσιασμού και μάλιστα επιθετικές.

5. Στα ΜΜΕ που χαϊδεύουν τα αυτιά διαφόρων αγανακτισμένων πολιτών προς άγραν υψηλότερου ποσοστού στην AGB αλλά και στην προχειρότητα κάποιων δημοσιογράφων. Επί παραδείγματι της τελευταίες ημέρες σε εφημερίδες και δελτία ειδήσεων λαμβάνει χώρα ένας «πλειστηριασμός» σχετικά με τον αριθμό των «λαθρομεταναστών» (sic) και «φονταμενταλιστών ισλαμιστών» (sic) τα οποία ούτε έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα ούτε προσφέρουν υπηρεσία στη χώρα μας καθώς έχουν ως μοναδικό αποτέλεσμα την έξαρση της ξενοφοβίας παρακολούθημα της οποίας είναι η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού.

***

Η πλατεία του Αγ. Παντελεήμονα με βήμα ταχύ μεταμορφώνεται σε γειτονιά του Μπρόνξ, όπου οι κάτοικοι παίρνουν το νόμο στα χέρια τους. Πολύ φοβάμαι πως εάν δεν ληφθούν μέτρα σύντομα θα έχουμε νεκρό. Και τότε … ο Δεκέμβρης θα επαναληφθεί και πάλι, και πάλι.

__________________________________________________________________

Το παρόν κείμενο δημοσιευέται στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, 5 Ιουνίου 2009