«Η δημοκρατία δεν είναι μια πόρνη που τη μαζεύει από το
δρόμο
κάποιος που κραδαίνει πολυβόλο.»
Ουίνστον
Τσώρτσιλ, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Ήταν 28 Οκτωβρίου 2011. Μια άλλη επέτειος που δεν πρέπει να ξεχάσουμε,
ακριβώς για να μην την επαναλάβουμε.
Ήταν 28 Οκτωβρίου. Πριν πέντε χρόνια. Η κορύφωση από μια σειρά
παρόμοιων ενεργειών σε μικρότερη όμως κλίμακα. Πολίτες σε οργανωμένες
συλλογικότητες από άγνωστες δυνάμεις (ή σχεδόν άγνωστες) ορμούν στους επισήμους
κατά την διάρκεια της παρέλασης. Παρελάσεις ματαιώνονται σε όλη την επικράτεια.
Μαθητές σχολείου με απόλυτα συντονισμένο βηματισμό στρέφουν το σώμα τους
αριστερά γυρνώντας την πλάτη στην εξέδρα των επισήμων (κάποιοι σαφώς τους είχαν
εκπαιδεύσει). Ένας μαθητής κρατώντας την ελληνική σημαία μουτζώνει τους
επισήμους και την επόμενη στιγμή χρίζεται εθνικός ήρωας. Ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας με βουρκωμένα μάτια φυγαδεύεται.
«Στόματα χωρίς σιωπή/ Αφροσύνη
και ανομία/ Όλων σας μοίρα κοινή/ Το τέλος δυστυχία»
(Βάκχες, Ευριπίδης)
Και κάπου εκεί ξεκίνησαν όλα. Κάπως έτσι φτάσαμε να έχουμε μια
κυβέρνηση που έχει κηρύξει τον πόλεμο στους πολίτες της χώρας και στην ίδια τη
δημοκρατία με στόχο την επιβολή ενός «άλλου καθεστώτος», του δικού τους
καθεστώτος. Ανεπιτυχώς για την ώρα, ευτυχώς.
Ανεπιτυχώς γιατί οι ίδιοι οι θεσμοί που φυλάττουν τη δημοκρατίας μας
αντιδρούν και αντιστέκονται, με βασικότερο όλων, τη δικαιοσύνη. Αυτό είναι και το μεγαλείο της δημοκρατίας.
Αυτό δεν κατάλαβαν οι θλιβεροί κυβερνήτες μας. Ότι η δημοκρατία μπορεί να
κινδυνεύει από τον εαυτό της όταν κάποιες δυνάμεις καταχρώνται των ελευθεριών της, αλλά τελικά έχει τη θεσμική
ικανότητα να προστατεύεται μέσα από αντίβαρα και εγγυήσεις. Αυτό ακριβώς έγινε
με την απόφαση του ΣτΕ που ακύρωσε το νόμο Παππά που αποσκοπούσε στον
κυβερνητικό έλεγχο των ΜΜΕ και άρα στην κατάργηση της πολυφωνίας που είναι
βασικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
«Ο σοφός δεν είναι σοφός/ Και
το σύνορο του ανθρώπου γκρεμνός» (Βάκχες, Ευριπίδης)
Τι να σκέφτονται όμως σήμερα οι συμπολίτες μας που σα μαινάδες στον
Κιθαιρώνα πριν πέντε χρόνια εξωθήθηκαν να συμμετάσχουν, ίσως δίχως να το
συνειδητοποιούν, σε μια πράξη ακραία αντιδημοκρατική. Εξωθήθηκαν από δυνάμεις
που τους χρησιμοποίησαν στο όνομα της δημοκρατίας για να μπορούν να την
«καταλάβουν» στη συνέχεια; Ίσως και να μην το θυμούνται. Μπορεί και να
λησμόνησαν τη συμμετοχή τους σ’ αυτή την πράξη. Ανθρώπινη αντίδραση είναι κι
αυτό.
Μπορεί κάποιοι να έχουν ξεχάσει τη δική τους συμμετοχή, εμείς όμως ως
κοινωνία δεν πρέπει να ξεχάσουμε αυτές τις μέρες που αμαύρωσαν την εθνική επέτειο
και άνοιξαν το δρόμο σε όσα συμβαίνουν τα δυο τελευταία χρόνια και στη βλάβη
που προκάλεσαν. Αντιθέτως, πρέπει να
καταλάβουμε τι έγινε τότε και πως φτάσαμε εδώ σήμερα.
Γιατί σίγουρα δεν φτάσαμε τυχαία στην σημερινή κατάσταση της θεσμικής εκτροπής. Η συνταγή
είναι παλιά και με επιτυχία εφαρμοσμένη. «Ο
ολοκληρωτισμός έρχεται πάντα από κάτω. Όταν κάποιες οργανωμένες ομάδες
επιβάλλονται στις μάζες» γράφει η Χάνα Άρεντ στις Ρίζες του Ολοκληρωτισμού.
«Ο ολοκληρωτισμός τρέφεται από
την αρνητική αλληλεγγύη μεταξύ ανοργάνωτων μαζών, από οργισμένους ανθρώπους που
δεν έχουν τίποτα άλλο κοινό παρά μια ασαφή εκτίμηση ότι τα επιφανή μέλη της
κοινωνίας είναι απλώς γελοία υποκείμενα και ότι η συντεταγμένη εξουσία είναι
ανόητη και διεφθαρμένη» γράφει και οι λέξεις της
φωτίζουν κάθε μέρα και ώρα των τελευταίων πέντε ετών. Αυτό δεν ήταν το ρεσάλτο ΣΥΡΙΖΑ;
Εκμεταλλευόμενοι την οικονομική κρίση και τις δύσκολες, αντιλαϊκές αποφάσεις
που έπρεπε να πάρουν οι τότε κυβερνήσεις
του «παλαιού» πολιτικού συστήματος για να προστατεύουν τον τόπο από την
καταστροφή, έπεισαν μεγάλο μέρος των
πολιτών πως η συντεταγμένη εξουσία, ο ακαδημαϊκός κόσμος, τα μέλη της κοινωνίας
με ισχυρό δημόσιο λόγο ήταν διεφθαρμένα και ήθελαν το κακό των πολιτών και της
χώρας. Κι έτσι όπως ήταν παραζαλισμένοι όλοι από την σφοδρότητα της κρίσης και
την απώλεια εισοδημάτων και επιπέδου ζωής, τους πίστεψαν κι έγιναν εν αγνοία
τους όργανα τους.
Τώρα όμως όλα φωτίζονται αλλιώς. Η οδυνηρή πραγματικότητα που ζούμε μας
δίνει τη δυνατότητα να κοιτάξουμε προς τα πίσω και να αξιολογήσουμε διαφορετικά
τα όσα έγιναν. Να κατανοήσουμε το παρελθόν μας. Να συμφιλιωθούμε με αυτό. Να
καταλάβουμε τι πραγματικά έγινε, τι ήταν η κρίση, πότε και πως δημιουργήθηκε
και ποια ήταν η μόνη οδός για την αντιμετώπισή της και τι προσπάθειες έγιναν.
Να απελευθερώσουμε την αλήθεια από τα ψέμματα. Να αποκαταστήσουμε όχι τόσο τους
ανθρώπους που επέλεξαν το δρόμο της εθνικής ευθύνης, όσο τους ίδιους μας τους
εαυτούς. Δεν ζούσαν κάποιοι άλλοι στον τόπο αυτό πριν την κρίση. Εμείς οι ίδιοι
ήμασταν. Εμείς ψηφίζαμε, εμείς εμπιστευόμασταν, εμείς δρούσαμε. Να αντιληφθούμε σε όλη του τη διάσταση τι
έκανε στον τόπο μας και στον καθένα μας, στο νου και στη ψυχή μας, ο Συριζα.
Όχι δεν έχει νόημα να νομίζουμε πως μας εξαπάτησε επειδή υποσχέθηκε πως ο
«γάιδαρος πετάει» και τελικά δεν πέταξε. Αυτό θα είναι η επιβεβαίωση της
ηγεμονίας του. Δεν υπήρξαν και δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Μια πολιτική σπείρα
αδίστακτων μας τύφλωσε σκοπίμως και αλλοίωσε το τρόπο σκέψης μας και λίγο
έλειψε να φαγωθούμε μεταξύ μας. Πρέπει να γίνει η απομάγευση.
Και όλοι μαζί, ενωμένοι, να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να
σταματήσουμε το κακό πριν γίνει μεγαλύτερο και να προσπαθήσουμε να επιστρέψει η
χώρα μας στην κανονικότητα, προτάσσοντας τον ορθό λόγο.
«Άγνωστο τέλος δίνουν στα
πράγματα οι θεοί/ Εκείνα που είναι να γίνουν δεν έγιναν ποτέ/ Κι εκείνα που
γίνονται. Δεν ήταν για να γίνουν» (Βάκχες, Ευριπίδης)