Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2017

Έρχονται σκοτεινοί καιροί

Το βιβλίο της Μάργκαρετ Άτγουντ «Η ιστορία της πορφυρής δούλης» (The Handmaid’s Tale) εκδόθηκε 1985 σημειώνοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία. Πρόκειται για ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας που περιγράφει μια μελλοντική κοινωνία στην Αμερική, την «Δημοκρατία του Γιλεάδ» στην οποία «μπαίνει επιτέλους μια τάξη» και ο ρόλος της γυναίκας είναι μόνο αυτός της μητέρας. Οι γυναίκες στην «Δημοκρατία του Γιλεάδ» είναι οι «Πορφυρές Δούλες» υπό την προϋπόθεση ότι μπορούν να τεκνοποιήσουν, οι οποίες παραχωρούνται σε άντρες, επιφανή μέλη της κοινωνίας για να τους κάνουν παιδιά. Αν δεν το κατορθώσουν θανατώνονται ή εξορίζονται μαζί με άλλα «προβληματικά» μέλη της κοινωνίας.    

Το βιβλίο αυτό το τελευταίο διάστημα σημειώνει κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων στην Αμερική. Η αιτία; Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ και ο φόβος που προκαλεί η ρητορική κατά των γυναικών.

Σε αυτό το φόβο απευθύνθηκε και η Χίλαρι Κλίντον με το μήνυμά της πριν λίγες μέρες όταν ζήτησε «οι γυναίκες να θυμούνται πως είναι οι ήρωες και οι διαμορφωτές της Ιστορίας». Ένα μήνυμα που πριν από ένα μήνα θα ακούγονταν αναχρονιστικό και άκαιρο. Ποιος αμφισβητεί τις γυναίκες και ποιος τις κατατάσσει σε ειδική κατηγορία σε μια δυτική δημοκρατία ώστε να νιώσει την ανάγκη η πρώην υποψήφια για Πρόεδρος των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, να στείλει τέτοιο μήνυμα; Κι όμως, κατά πως προκύπτει υπάρχει ζήτημα.

Προσωπικά ανήκω στη γενιά αυτή που ουδέποτε ταυτίστηκα με το φεμινιστικό κίνημα. Πότε δεν ένιωσα πως μου στερείται κάτι επειδή είμαι γυναίκα. Όλα αυτά είχαν λυθεί πριν πολλά πολλά χρόνια με αγώνες και πίστευα πως ουδείς πλέον θα αμφισβητούσε τη θέση της γυναίκας σε μια δυτική κοινωνία. Λάθος μου. Δυστυχώς κάτι έχει αλλάξει. Τίποτα πια δεν είναι δεδομένο, κι αυτό δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ αλλά και την Ευρώπη.

Δύο είναι οι κοινωνικές ομάδες που βάλλονται αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ: οι μετανάστες και οι γυναίκες. Και αν κάποιοι επιχαίρουν για το πρώτο ας μην ξεχνάνε πως «και οι γυναίκες βάλλονται». Κι αυτό κάτι σημαίνει. Διότι a la cart προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν υπάρχει.

Κεντρικό θέμα αυτή τη στιγμή στο «γυναικείο ζήτημα» είναι οι εκτρώσεις, η αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος.

Πριν λίγες μέρες στην Οκλαχόμα των ΗΠΑ ψηφίστηκε νόμος για τις εκτρώσεις σύμφωνα με τον οποίο για να κάνει μια γυναίκα έκτρωση θα πρέπει να καταθέσει την γραπτή άδεια του άντρα με τον οποίο συνέλαβε. «Καμία έκτρωση δεν θα πραγματοποιείται δίχως την γραπτή συγκατάθεση του πατέρα του εμβρύου» λέει ρητά ο νόμος με την επιφύλαξη των περιπτώσεων βιασμού ή αν η εγκυμοσύνη θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της γυναίκας σύμφωνα με ιατρική γνωμάτευση.

Ενώ στο Άρκανσο (η πολιτεία του Κλίντον!), λίγο νωρίτερα, είχε ψηφιστεί νόμος σύμφωνα με τον οποίο ο σύζυγος μιας γυναίκας που κυοφορεί έχει πλέον το δικαίωμα να σταματήσει την έκτρωση ακόμα κι αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού από τον σύζυγό της, κάτι που δεν είναι άλλο από την νομιμοποίηση της οικογενειακής βίας, ενώ θα έχει το δικαίωμα να μηνύει τον γιατρό που πραγματοποίησε την έκτρωση.

Στο Κεντάκι, με νόμο οι γιατροί υποχρεούνται να κάνουν υπέρηχο στην γυναίκα πριν την έκτρωση και να της περιγράφουν την κατάσταση του εμβρύου ή να ακούν τους χτύπους της καρδιάς. Ψυχολογική βία δηλαδή. Σύμφωνα με τον νόμο όμως επιτρέπεται η γυναίκα να αποστρέψει τα μάτια της από τις εικόνες ή να ζητήσει να  μειωθεί ο ήχος ώστε να μην τον ακούει! ( χρειάζεται να διαβάσω αρκετές φορές την κάθε πρόταση ώστε να είμαι βέβαιη για το τι διαβάζω και σας μεταφέρω!!!)

Φυσικά το εναρκτήριο λάκτισμα για την «ποινικοποίηση» των εκτρώσεων και της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος το έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ λίγες μέρες μετά την ορκωμοσία του υπογράφοντας νόμο με τον οποίο απαγορεύεται η χρηματοδότηση ΜΚΟ που παρέχουν συμβουλευτικές ενημερώσεις για εκτρώσεις εντός και εκτός των ΗΠΑ.  Την επομένη ψηφίστηκε νόμος με τον οποίο απαγορεύεται οι γυναίκες να λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη από το κράτος μέσω προγραμμάτων όπως το Medicaid για να πραγματοποιήσουν έκτρωση.  Ενώ ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Mike Pence, πρώην κυβερνήτης της Ιντιάνα που είχε εισάγει τους πλέον σκληρούς νόμους κατά των εκτρώσεων, χαιρετίζοντας τους πολέμιους των εκτρώσεων είπε πως « η ζωή κερδίζει και πάλι στις ΗΠΑ»!

Κάπως έτσι στην Αμερική έχουν τα πράγματα σήμερα.

Η 76 χρονη συγγραφέας, Μάργκαρετ Άτγουντ απαντώντας σε σχετική ερώτηση, σε πρόσφατη συνέντευξή της, με αφορμή την αύξηση των πωλήσεων του βιβλίου της, είπε πως «επιστρέφουμε στις πουριτανικές αρχές του 17ο αιώνα τότε που οι γυναίκες ήταν πολύ χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία» και συμπλήρωσε πως «πιστεύαμε πως η πρόοδος είναι μια ευθεία γραμμή που οδηγεί πάντα προς το καλύτερο, αλλά ποτέ δεν ήταν έτσι. Μπορείς να νομίζει ότι ζεις σε φιλελεύθερη δημοκρατία και ξαφνικά να βρεθείς στην Γερμανία του Χίτλερ. Κι αυτό μπορεί να συμβεί ξαφνικά»  

Κι όλα αυτά δεν αφορούν μόνο τις ΗΠΑ. Σε τελική ανάλυση το θεσμικό σύστημα της Αμερικής έχει γερές ιστορικές βάσεις και είναι δομημένο έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει προκλήσεις στην φιλελεύθερη δημοκρατία. Τι γίνεται όμως στην Ευρώπη που η ακροδεξιά και ο εθνικολαϊκισμός κερδίζουν έδαφος;

Έρχονται σκοτεινοί καιροί. Και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να διεκδικήσουμε και πάλι δικαιώματα που θεωρούνται κατοχυρωμένα και αδιαμφισβήτητα. Κι αν χρειαστεί θα φωνάξουμε και πάλι πως «το προσωπικό είναι πολιτικό»*.

(* το βασικό σύνθημα του φεμινιστικού συνθήματος τη δεκαετία το ’60)



* Δημοσιεύεται στη Madame Figaro  

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2017

«Σταματήστε τους»

Τα σημεία των καιρών ουρλιάζουν και κάνουμε πως δεν βλέπουμε.

Δεν βλέπουμε αλήθεια ποια ατζέντα ξεδιπλώνει ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ; - διότι πλέον μιλάμε για ένα υποκείμενο: ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αυτό το εθνικολαϊκιστικό μόρφωμα.

Δεν βλέπουμε πως πάλι με την ίδια διγλωσσία οδηγούν τη χώρα στο οικονομικό αδιέξοδο ενώ ταυτοχρόνως σφυρηλατούν το συλλογικό ασυνείδητο των πολιτών ωθώντας τους στην αυτόβουλη επιλογή της δραχμής; Όχι ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν έχει σκοπό να επιβάλλει το Grexit, δίχως ισχυρή «αυταπατώμενη» λαϊκή νομιμοποίηση. Καθόλου δεν έχει σκοπό να βρεθεί στα δύσκολα διλήμματα του καλοκαιριού του 2015. Ο στόχος του είναι το Grexit, η δήθεν δραχμή - αν το επιλέξει κι όταν το επιλέξει η κυβέρνηση - να έρθει ως λαϊκή απαίτηση την οποία θα «αναγκαστεί» να ικανοποιήσει για το «καλό» μας.

Από τα Χριστούγεννα μέχρι σήμερα, συχνά πυκνά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, φέρνουν στο δημόσιο διάλογο την επιλογή της δραχμής. Από το «δεν θέλω τα κάλαντα του ευρώ, θέλω τα άλλα τα παραδοσιακά» του κ. Πρωθυπουργού μέχρι το «ας συζητήσουμε για τη δραχμή, μην τη δαιμονοποιούμε, η Ελλάδα επί δραχμής μεγαλούργησε» του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ. Και την επομένη μέρα, μετά την ημι-διάψευση του κ. Ξυδάκη, εφημερίδα φίλα προσκείμενη στον ΣΥΡΙΖΑ οργανώνει διαδικτυακή δημοσκόπηση που ρωτά αυτό ακριβώς που είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος: «Υπάρχει ανάγκη να ανοίξει ο διάλογος στο ελληνικό κοινοβούλιο και στη κοινωνία σχετικά με το νόμισμα  της χώρας;». Οι απαντήσεις; Συντριπτικά υπέρ του να ανοίξει ο καταστροφικός αυτός διάλογος!

Παρά τα «είπα – ξείπα»,  τα «δεν εννοούσα αυτό», και τα «δεν συμφωνώ εγώ» το μήνυμα περνάει. Υποδόρια. Εισέρχεται αθόρυβα στη σκέψη του πολίτη ως πιθανότητα που μέχρι πριν λίγο καιρό θεωρούνταν αδιανόητη. Και σε συνδυασμό με την αξιολόγηση που ποτέ δεν κλείνει και τα νέα εξωφρενικά μέτρα που διαρρέονται ως απαιτήσεις των «κακών», ο νους του πολίτη στρέφεται προς το απονενοημένο. «Αφού τα δοκιμάσαμε όλα και απέτυχαν, γιατί να μην δοκιμάσουμε τη δραχμή» σκέφτονται αρκετοί συμπληρώνοντάς το με το γνωστό «πόσο χειρότερα μπορεί να πάνε τα πράγματα;». Ήδη ένας στους τρεις, σύμφωνα με την Metron Analysis, τάσσεται υπέρ της δραχμής φανερά. Πόσοι άραγε να είναι οι συμπολίτες μας που απλά το σκέφτονται σιωπηλά;

Κι έτσι ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σιγά σιγά μα μεθοδικά, δημιουργεί το νέο υποκείμενο: τον κουρασμένο Έλληνα από μια κρίση που δεν λέει να τελειώσει, και επιλέγει υπνοβατώντας το «Kούγκι».

Και την ώρα που τα πολιτικά κόμματα ασχολούνται με κατάρτιση λιστών για εκλογές και επιδίδονται σε πολιτική επικοινωνία παλιού τύπου,  ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ άλλα απεργάζεται.

Κάπως έτσι ο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ εμφανίζεται να κρατάει και τις δυο επιλογές στα χέρια του: εμφανίζεται και ως  ο «εγγυητής»  της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας εντός ευρώ με κάθε κόστος – πως το είπε προχθές στη Βουλή δίχως να αντιδράσει κανείς; «Εμείς αποδείξαμε το αίσθημα ευθύνης που έχουμε απέναντι στον ελληνικό λαό και την ευρωπαϊκή μας επιλογή με μεγάλο κόστος, όταν κληθήκαμε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις» - αλλά και ως αυτός που θα ικανοποιήσει το αίτημα του λαού για «απελευθέρωση» και Grexit. Τα πάντα όλα. Όπως και παλιότερα: και νεομνημονιακός και αντιμνημονιακός. Μόνο που ο δρόμος αυτός του τα «πάντα όλα» οδηγεί σε μη ομαλές  εξελίξεις καθώς και δεν διαπραγματεύονται με αποτέλεσμα να έρχονται διαρκώς μέτρα αλλά και ο αντιευρωπαϊσμός φουντώνει. Κι όλα αυτά σε ένα ζοφερό διεθνές περιβάλλον.

Δύο χρόνια τώρα είναι σαφές και στους πιο καλόπιστους πως δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος της ομαλής διακυβέρνησης με πολιτικό κόστος  και  σαφές εθνικό σχέδιο. Η μπαχαλοποίηση του τόπου μας, η ζουγκλοποίηση της Ελλάδας είναι μονόδρομος για να κρατηθούν στην εξουσία. Και το αυτό πράττουν.

Τι μορφή θα έχει; Θα δούμε. Ή μάλλον θα δούνε. Θα είναι δημοψήφισμα ή εκλογές; Θα το σκεφτούν. Σε κάθε περίπτωση το δίλημμα που θα τεθεί θα είναι το ίδιο. Και θα είναι καταστροφικό για τον τόπο, για τις ζωές μας, για τις επόμενες γενιές. Και δεν έχουμε το δικαίωμα να το επιτρέψουμε αυτό.

Η  αντίδραση πρέπει να εκδηλωθεί καθαρά.  Εγκαίρως. 

Τώρα πριν να είναι αργά. Σταματήστε τον.
   


* Δημοσιεύεται στο Capital