Φαρενάιτ 451 είναι η θερμοκρασία στην οποία
φλέγεται το χαρτί.
«Φαρενάιτ 451» είναι και ο τίτλος του βιβλίου του Αμερικανού συγγραφέα
Ρέι Μπράντμπερι που εκδόθηκε το 1953, ενός μυθιστορήματος επιστημονικής
φαντασίας που περιγράφει μια δυστοπία, μια μελλοντική κοινωνία, όπου ομάδες
«πυρονόμων» (firemen) μπαίνουν με κυβερνητική εντολή σε σπίτια και καίνε βιβλία
για να διαφυλάξουν και να επαυξήσουν έτσι τη «δημόσια ευτυχία». Ενίοτε, καίνε
και τα σπίτια που κρύβουν βιβλία.
Το «Φαρενάιτ 451» περιγράφει μια «ιδανική» κοινωνία του μέλλοντος στην
οποία η ατομικότητα δεν είναι αποδεκτή και η διανόηση θεωρείται παράνομη. Μια «τέλεια»
κοινωνία που το «ελεύθερο πνεύμα» θεωρείται πηγή κακών και τα βιβλία προκαλούν
«κοινωνική δυστυχία» καθώς οδηγούν τους ανθρώπους στο να «αναρωτιούνται», να
«αμφισβητούν» και να «σκέφτονται». Κάτι που θέτει σε κίνδυνο την ομοιομορφία
της κοινωνίας και, ασφαλώς, την ισχύουσα τάξη πραγμάτων. Στο όνομα λοιπόν της
«δημόσιας ευτυχίας» το καθεστώς δημιουργεί το επίλεκτο αυτό Σώμα των έμμισθων
πυρονόμων για να καίνε βιβλία που πολίτες, παραβαίνοντας το νόμο, έχουν κρύψει
στο σπίτι του.
Το «Φαρενάιτ 451», μια ιστορία για τη λογοκρισία, είναι διαρκώς στο
μυαλό μου τους τελευταίους αυτούς μήνες που κορυφώνεται, με επιτυχία δυστυχώς,
η επίθεση της κυβέρνησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Πρώτα έκλεισαν το Mega,
τώρα προσπαθούν να κλείσουν τα ΝΕΑ και το ΒΗΜΑ, και η δουλειά τους συνεχίζεται
στο όνομα της αντιμετώπισης της διαπλοκής, όπου «διαπλοκή» βαφτίζεται ό,τι
αμφισβητεί την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Και εμείς σωπαίνουμε. Όλοι σωπαίνουν, γιατί
πάντα μπορεί να βρει κάποιος μια αφορμή για να πει «και τι με νοιάζει εμένα, ας
πρόσεχαν» ή να επικαλεστεί λάθη (τρομακτικά δεν αντιλέγω), αστοχίες, και
ευθύνες των εκδοτών. Όμως όλα αυτά είναι πολύ λίγα και πολύ μικρά μπροστά στο
ζήτημα της πολυφωνίας και άρα της δημοκρατίας που τίθεται σε κίνδυνο όταν
κλείνει μια ιστορική εφημερίδα προς τέρψη μιας κυβέρνησης.
Πόσο μακρυά από εμάς είναι άραγε
η εποχή που περιγράφει το «Φαρενάιτ 451»; Είναι πράγματι μια «δυστοπία», μια
ιστορία επιστημονικής φαντασίας, ή μια κατάσταση τρομακτικά οικεία εν τέλει, αν
αφαιρέσεις τα μηχανικά σκυλιά που ανακαλύπτουν τα σπίτια με τα βιβλία και
αντικαταστήσεις την «καύση» με τη λέξη «πτώχευση»;
Πόσο απέχει από την «τέλεια» κοινωνία που περιγράφει το βιβλίο, η
δημόσια παρότρυνση του Πρωθυπουργού προς πολίτες να μην διαβάζουν εφημερίδες
για να «έχουν την υγειά τους». Στο όνομα της «δημόσιας ευτυχίας» ακριβώς, ο κ.
Πρωθυπουργός ωθεί τους πολίτες να μην διαβάζουν εφημερίδες και να μην ακούν την
«άλλη άποψη», αυτήν που αμφισβητεί τα non paper του καθεστώτος. Και την ίδια
στιγμή, οι εφημερίδες αυτές που κατά δήλωση του Πρωθυπουργού από το βήμα της
Βουλής του «έκαναν bulling», οδηγούνται σε τεχνητό οικονομικό στραγγαλισμό και
κλείνουν.
Κλείνουν πράγματι; Φιμώνονται όντως; Θα το δούμε αυτό.
Γιατί ακόμη και στη δυστοπία του «Φαρενάιτ 451» το καθεστώς δεν τα
καταφέρνει. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Γκάι Μόνταγκ, ο επί δέκα χρόνια ευτυχής
«πυρονόμος», κάποια στιγμή μπαίνει στον πειρασμό να πάρει ένα βιβλίο από ένα
σπίτι εν ώρα εργασίας (δηλαδή κατά τη διάρκεια της εισβολής για καύση κρυμμένων
βιβλίων) και, όταν τον ανακαλύπτουν και τον αναγκάζουν να κάψει ο ίδιος το δικό
του σπίτι, στρέφεται εναντίον τους.
Ας μην περιμένουμε όμως να «καεί» και το δικό μας σπίτι για να
αντιδράσουμε σε όσα γίνονται στη χώρα μας στα μέσα ενημέρωσης.
* Δημοσιεύεται στο Capital
